تاخیر،
عدم کیفیت پرواز و در نهایت سانحه سه کلمه ای ایست که نشان دهنده وضعیت
امروز ایرلاین ها و هواپیماهایی است که در آسمان ایران به پرواز در می
آیند. درواقع می توان گفت ناوگان هوایی ایران یکی از پرمشکلترین بخشهای
حمل و نقل در دهههای اخیر بوده است...

تاخیر، عدم کیفیت پرواز و در نهایت سانحه سه کلمه ای ایست که نشان دهنده
وضعیت امروز ایرلاین ها و هواپیماهایی است که در آسمان ایران به پرواز در
می آیند. درواقع می توان گفت ناوگان هوایی ایران یکی از پرمشکلترین
بخشهای حمل و نقل در دهههای اخیر بوده است. به ویژه در 10 سال اخیر و به
دنبال تشدید تحریمهای دولتهای غربی علیه دولت ایران، این ناوگان نتوانسته
است خود را بازسازی کند و به نوسازی بپردازد.
نتیجه
این مساله فرسوده بودن بیش از نیمی از هواپیماهای کشور است، همانطور که
وضعیت هواپیماهایی که فرسوده محسوب نمیشوند و به هر حال به پرواز در
میآیند هم آنقدرها خوب نیست. علاوه بر اینکه تاخیر در پروازها جزو مسائل
عادی ناوگان هوایی شده است، ایمنی پایین پرواز نیز از جمله اساسیترین
مشکلات این ناوگان است و به تازگی با آزاد شدن نرخ بلیت هواپیما ها گرانی
بی حد و حصر نیز به این ماجرا اضافه شده و نارضایتی هایی به همراه داشته
است.
ارزش تمام هواپیماهای ایران معادل 3 هواپیمای نو
در
حالی که دولت یازدهم یکی از اصلیترین کارویژههای خود را تجهیز ناوگان
هوایی کشور اعلام کرده است و حتی پس از برجام این برنامه بیشتر مورد توجه
قرار گرفت، اما در این زمینه مشکلاتی وجود دارد که از مهمترین آنها کمبود
بودجه برای خرید هواپیماست. هر چند گزارش چند ماه قبل وزارت راه و شهرسازی
درباره ارزش فعلی ناوگان هوایی کشور با اما و اگرهایی روبه رو شد، ولی به
نظر میرسد ارقام جدید ارائه شده کمتر جای تردید داشته باشند، ارقامی که
بیش از هر چیزی اوضاع نامطلوب ناوگان هوایی کشور را به رخ میکشد. هرچند
زمینگیر بودن نزدیک به 40 درصد از هواپیماهای مسافربری کشور مشکلی است که
ایران باید در فضای به وجود آمده پس از لغو تحریمها برای آن چارهای جدی
بیندیشد، اما عمر بالای هواپیماهایی که همچنان به فعالیت خود ادامه میدهند
نیز باعث شده عملا نیاز کشور به تغییر و خانه تکانی جدی در تمام
هواپیماهای موجود برسد.
بر
اساس مقررات فعلی سازمان هواپیمایی هیچ ایرلاینی حق ندارد هواپیمایی با
عمر بیش از 15 سال وارد کند و در این راستا نیز ایرباسهای جدید شرکت ماهان
میانگین عمر ناوگان ایران را قدری کاهش داده، اما همچنان حرکت متوسط سن
آنها در مرز 20 سالگی نشان از آن دارد که باید در سالهای آینده
برنامهریزیهای جدی در این راستا انجام گیرد.
فارغ
از دشواریهای پیش رو برای وارد کردن هواپیماهای جدید شاید اصلیترین و
مهمترین موضوع بر سر راه ایرلاینهای ایران تامین منابع مالی مدنظر باشد؛
منابعی که از یک سو سرمایه گذاران جدید را مجبور به ترک عرصه کرده و از سوی
دیگر علامت سوالی بزرگ بر سر راه فعالان گذاشته است. تفاوت جدی میان وضعیت
اقتصادی ایرلاینهای ایرانی در قیاس با بازار بینالمللی به خوبی در گزارش
اخیر وزارت راه و شهرسازی قابل رصد است.
بر
اساس اطلاعاتی که پایگاه وزارت راه و شهرسازی از قول رئیس انجمن صنفی
دفاتر خدمات مسافرت هوایی ارائه کرده ارزش تمام هواپیماهای عملیاتی کشور سه
هزار میلیارد تومان برآورد شده که با این رقم میتوان فقط سه تا چهار
هواپیمای نو خریداری کرد و این مساله چالش بزرگ دولت است.
آمادهباش دولت یازدهم به ایرلاینها
در
هر حال با وجود مشکلاتی که در زمینه خرید هواپیما وجود دارد، روز گذشته و
همزمان با اعلام لغو تحریمها اخبار خوبی در این زمینه منتشر شد.
همزمان
با دستور اوباما مبنی بر فروش هواپیما به ایران وزیر راه و شهرسازی به
ایرلاینها آماده باش داد. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی خطاب به مدیران
ایرلاینها و مدیران صنعت هوانوردی گفت: انشاءا... به زودی با اجرای برجام
تحریمهای ایران رفع میشود و شرکتها باید برای نوسازی ناوگان خود برنامه
ریزی داشته باشند. به گزارش خبرآنلاین، او به پروازهای نوروزی اشاره کرد و
گفت: نوروز در پیش است و قطعا در این دوران با افزایش پیک مسافری مواجه
میشویم که شرکتها نیز در این زمینه باید برنامهریزی کنند.
آخوندی
در ادامه اظهاراتش به لزوم بازسازی صنعت هوانوردی با استفاده از فضای جدید
بینالمللی اشاره کرد و گفت: برای بازسازی صنعت هوانوردی باید اصول اولیه
رعایت شود که مهمترین اصل پایبندی به اصول بازرگانی است. ایرلاینها حتما
باید به اصول بازرگانی معتقد باشند. به عبارتی در حالی که نرخ بلیت هواپیما
آزاد شده است شرکتهای هواپیمایی نیز مکلف به پرداخت هزینهها و بدهیهای
خود هستند.
آخوندی
با تاکید بر آمادگی هر گونه حمایت از صنعت هوانوردی در قالب رعایت اصول
بازرگانی، گفت: در صورتی که اصول بازرگانی رعایت نشود هیچ حمایتی از
ایرلاینها نمیکنم. وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: طبق اعلام رئیس سازمان
هواپیمایی کشوری در حال حاضر میزان بدهی شرکتهای هواپیمایی به سایر
دستگاهها و نهادها حدود ۵۲۰۰ میلیارد تومان است، این در حالی است که ارزش
ناوگان شرکتهای هواپیمایی ۳۵۰۰ میلیارد تومان است. این آمار بسیار
نگرانکننده است و نشان میدهد اقتصاد صنعت هوانوردی کشور در وضعیت منفی
قرار دارد.
دو
تحلیل از این شرایط میتوان داشت: یا بازیگران فعلی قادر به اداره صنعت
نیستند و باید فضا برای ورود بازیگران جدید آماده شود یا اطلاعات بدهی و
وضعیت اقتصادی آنها نادرست است. او تاکید کرد: شرکتهای هواپیمایی باید به
دنبال اصول بازرگانی بروند تا بدهیهای خود به شرکت فرودگاهها و شرکت پخش
فراوردههای نفتی بابت سوخت را پرداخت کنند، ضمن اینکه باید سازوکاری
اندیشیده شود که موضوعات امنیتی در فرودگاهها مانع فعالیت ایرلاینها
نباشد. وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: ایرلاینها اگر در چارچوب اصول
بازرگانی فعالیت کنند از آنها پشتیبانی میکنیم چراکه با وضعیت فعلی
نمیتوان صنعت هوانوردی را بازسازی کرد. بنابراین شرکتهای هواپیمایی راهی
جز پایبندی به اصول بازرگانی ندارند.
با
این تفاسیر باید منتظر ماند و دید دولت یازدهمی ها چگونه با حل مشکلات
بودجه ای، خوشحالی مردم ایران را با تجهیز درست ناوگان هوایی تامین می
کنند.
منبع:شفاف