انشای جملات شبهه‌افکنانه در حاشیه یک کتاب کمک آموزشی/ پاسخ مسئولان چیست؟ + صوت

بسته خبری تحلیلی امروز پیک بامدادی رادیو ایران، به موضوعی فرهنگی آموزشی اختصاص داشت.

 مسئله‌ای حساسیت برانگیز که بر می‌گشت به توزیع یک کتاب کمک آموزشی برای املای فارسی در برخی مدارس استان فارس، که موجب اعتراض و ابراز نگرانی بسیاری از والدین شده است.

وجود جملات شبهه‌افکنانه در زمینه اعتقادات دانش‌آموزان به خدا، ایراد اصلی این کتاب عنوان شده است.

«انشای حاشیه‌نویسی بر  کتاب آموزش املای دبستانی‌ها»؛ کتابی که توسط یک انتشاراتی در شیراز منتشر می‌شود و حالا به عنوان کتاب کمک آموزشی در مقطع پنجم دبستان در استان فارس مورد استفاده قرار می‌گیرد. کتابی که برای کمک به املای بچه‌هاست و حالا به خاطر جملات کوتاهی که در آن وجود دارد، حاشیه ساز شده. برخی اولیا می‌گویند این جملات در ذهن فرزندانشان شبهه ایجاد کرده، بدون آنکه پاسخی به آن داده شود.

یکی از والدین می‌گوید: کتاب جملاتی را بیان کرده و همه شبهه‌ناک است. خدا را زیر سوال برده و برای بچه‌ها سوالاتی را درباره توحید، علم به خدا و ... ایجاد کرده بدون اینکه پاسخ روشنی به آنها بدهد. با مسئولین هم که صحبت کردیم می‌گویند ما در این زمینه صاحب اختیار نبوده‌ایم!

برخی از معلمان هم مشکلاتی با این کتاب و جملاتی که ادعا می‌کند، دارند.
 
یکی از آنها می‌گوید: بر مبنای نظریه پیاژه، بچه‌ها الان در این سن (ابتدایی)، هنوز در همان عملیات عینی خود باقی ماندند و به تاملات عمیق و درونی نرسیدند. جملاتی هم که در واقع به عنوان املا ارائه شده، به زبان و واژه‌های عامیانه بیان شده؛ مثلا اینکه «خدای عزیز لطفا یه کره اسب برام بفرست». از آنجا که خانواده‌ها دچار مشکلاتی شدند، به ما مراجعه کردند.

در پی مراجعه گزارشگر به مسئولین استانی اینطور جواب دادند که این کتاب مجوز ارشاد دارد و این انتقادها هم ریشه در مسائلی غیر از مسائل آموزشی برای کودکان دارد. 
 
علی عسگر جمشیدی معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان فارس می‌گوید:
 
مبنا برای استفاده از کتاب برای ما اداره ارشاد هست. انتخاب جملات متاسفانه گزینشی بوده؛ مثلا من چند تا جمله اش را می‌خوانم. «خداجون دلم میخواست چیزی به نام گناه وجود نداشت»؛ «خدای عزیز بهت فکر می‌کنم حتی وقتی که دعا نمی کنم».
 
وی گفت:‌ من با مولفان که صحبت کردم گفتند، ما هدفمان این بوده که این سوالات در ذهن معلم باشه تا بتونه ذهن دانش آموزان را شکل و به سوالات احتمالی آنها پاسخ دهد. اما باید این را در نظر داشت که ممکن است در چرخه آموزش و پرورش مشکلی باشد؛ اما عده‌ای تنها به دلایلی غیر آموزشی دنبال مشکلات می گردند و می خواهند ضربه بزنند. البته من هنوز به یقین نرسیدم و الا می گفتم که اصل قضیه چیست!

شهناز جعفری یکی از دو مولف این کتاب است. خانم نویسنده معتقد است نگاه‌ها باید عوض شوند و مشکل در تفاوت دیدگاه‌هاست. او می‌گوید وظیفه‌اش تنها ایجاد پرسش است و پاسخ را باید نظام آموزشی بدهد. چرا که نمی‌شود جلوی سوال بچه‌ها را گرفت و خب من در این کتاب بستر و فرصت کافی را برای پاسخگویی نداشتم.

وی گفت: بچه‌ها ذهن پرسشگری دارند. سوال معلوم می پرسند و جواب معلوم هم می‌خواهند. مسلما نمیشه به آنها در دو جمله کوتاه که در کتاب آمده، پاسخ داد.

اما برخی دیگر از کارشناسان معتقدند ایجاد شبهه در زمین بایر ذهن جستجوگر کودکان در این مقطع سنی (ابتدایی) را تاثیر منفی دارد و اگر پاسخ درست برای پرسش ها نباشد، ممکن است بینش فرزندان آسیب هایی جدی و جبران ناپذیری ببیند.
 
حمیدرضا جوادپور کارشناس مسائل آموزشی در این باره می‌گوید:  ما با چند طلبه که کار سواد رسانه و روانشناسی کودک و نوجوان انجام دادند، صحبت کردیم و به این رسیدیم که بحث در این کتاب نهایتا به نوعی لا ادری گری منتهی می شود. از بچه ها هم که پرسیدیم این طور برداشت کردیم که ذهنشان دارد به سمتی می‌رود که آنها یک طرف و خدا یک طرف قرار گرفته است.

به نظر می‌رسد؛ حاشیه‌ها در مورد کتابهای آموزشی و کمک آموزشی مدتی است نگرانی‌هایی را در بین اولیای دانش‌آموزان ایجاد کرده است. از حذف یا به عبارتی جرح و تعدیل حسین فهمیده تا حذف مفاهیم مقاومت در کتب عربی. حالا هم طرح سوالاتی در کتاب کمک آموزشی املای دبستانی ها  که سوالاتی جدی را در خصوص سیستم آموزشی، نظارت بر آن و فیلترهایش ایجاد کرده است. سوالاتی بی پاسخ!