مراسم را «برگذار» می‌کنیم یا «برگزار»؟

گاهی می‌شنویم که مراسم‌های ادبی را برگزار می‌کنند. فکر می‌کنید اینگونه مراسم‌ها «برگزار» می‌شود یا «برگذار»؟

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ دیروز بود که خبر برگزاری مراسم‌های ادبی را در سایت‌های خبری مشاهده کردم. با مشاهده آن‌ها این فکر به ذهنم خطور کرد که تا چه اندازه این مراسم‌ها درست برگزار می‌شود و واقع امر «برگزاری» این مراسم‌هاست یا «برگذاری» آن.

وقتی بیشتر در موضوع غور و تامل کردم متوجه شدم، افعال «برگزار» و «برگذار» از فعل‌های «برگزاردن» و «برگذاردن» گرفته شده است. این دو فعل مرکب در متون معتبر متاخر فارسی کم و بیش در یک معنا به کار رفته‌اند و براساس شواهد موجود نمی‌توان حکم کرد که برگزار با «ذ» صحیح است یا با «ز». فقط آنچه نشان داده می‌شود این است که «برگذاشتن» به معنای «انجام دادن، فیصله دادن» بوده است و «برگزاردن» به معنای « تقبل کردن و برعهده گرفتن» است. علت آنکه در انشای معاصران این اصطلاح بیشتر به صورت «برگزار کردن» یعنی با حرف «ز» به کار می‌رود این است که آن را، آگاهانه یا نا آگاهانه با «به جا آوردن و ادا کردن» از یک مقوله می‌دانند و فعل «برگذاشتن» را که امروزه نامستعمل است، طبعا در نظر نمی‌آورند. اما متضاد فعل اخیر را که «فروگذاشتن» به معنای «کوتاهی کردن در کار و انجام ندادن» است و امروزه نیز رواج دارد، نباید از نظر دور داشت. حتی می‌توان گفت که «برگذار کردن» متضاد «فروگذار کردن» است. همچنانکه ترکیب اخیر با «ذ» نوشته می‌شود، ترکیب نخست «برگذار کردن» نیز باید با «ذ» نوشته می شود.