آیت‌الله "محمود طالقانی" را بهتر بشناسیم + تصاویر

آیت‌الله طالقانی در دوران حیات خود در موارد مختلف علیه رژیم شاهنشاهی موضع‌گیری کرد.

 آیت‌الله "سید محمود طالقانی" یکی از افرادی بود که زاویه شدیدی با رژیم پهلوی داشت و به شدت با سیاست‌های "محمدرضا پهلوی" مخالف بود.

وی در دوران حیات خود در موارد مختلف علیه رژیم شاهنشاهی موضع‌گیری کرد که از جمله می‌توان به رویکرد وی در قضیه "ملی شدن صنعت نفت"، دفاع از استقلال ملی در برابر امپریالیسم آمریکایی-انگلیسی" و ... اشاره کرد. 

**آیت‌الله "سید محمود طالقانی" که بود؟ 

آیت‌الله "سید محمود طالقانی" فرزند حاج سید ابوالحسن در شهرستان "گلیرد" از توابع طالقان در خانواده‌ای متدین و اهل علم متولد شد. پدرش از عالمان بزرگ دوران خود و از طرفدارن انقلاب مشروطه بود که در زمان پلوی اول به اتفاق آیت‌الله سید حسن مدرس علیه دیکتاتوری و سیاست‌های ضدّ دینی او به مبارزه برخاست.

 سید محمود، علوم مقدماتی را نزد پدر فرا گرفت و در سال 1300 هجری شمسی برای تحصیل علوم دینی به قم رفت. در مدارس «رضویه» و «فیضیه» به تحصیل پرداخت و محضر اساتیدی چون آیت‌الله محمد بهجت، آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری و آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی را درک کرد. 

در سال 1310 به نجف رفت و در آنجا نیز دروس خارج را نزد آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله محمدحسین غروی و آقا ضیاءالدین عراقی تلمذ کرد. پس از بازگشت به وطن، دوباره در حوزه‌ علمیه‌ قم ادامه تحصیل داد و سرانجام در 1317هـ .ش، از آیت‌الله حائری یزدی و آیت‌الله اصفهانی درجه اجتهاد گرفت.

 در ۱۳۱۸ هـ .ش. جهت تدریس در مدرسه سپهسالار(شهید مطهری فعلی) به تهران آمد. از همان ایام، مبارزات سیاسی خود را آغاز کرد و در زمره یکی از مخالفان فعال حکومت پهلوی درآمد. نخستین اعتراض رسمی خود را نسبت به سیاست رضاخان در مورد کشف حجاب و دین‌زدایی اعلام کرد و از این رو به زندان افتاد. 

مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی - سیاسی او در این دوره، سخنرانی هفتگی در رادیو ایران بود. در 1327 جلسات سخنرانی خود را در مسجد هدایت ترتیب داد  و این مسجد را به مکان و پایگاهی برای مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.  

تشکیل انجمن‌های اسلامی در دانشگاه‌ها و دیگر مراکز علمی با هدف مبارزه با اصول مادی و مارکسیستی، از دیگر فعالیت‌های وی در این دوران بود. 

 آیت‌الله طالقانی در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت نیز به این نهضت پیوست و پس از قیام ملی 30 تیر 1331 برای آشتی دادن و ایجاد تفاهم میان جناح‌های مختلف نهضت ملی کوشید. از جمله فعالیت‌های آیت‌الله طالقانی در دهه سی، شرکت در کنفرانس‌های اسلامی و اعلام حمایت ملت ایران از فلسطین بود.

 در سال 1340 «نهضت آزادی ایران» را همراه مهندس بازرگان، دکتر سحابی و... برای مبارزه‌ ملی با استعمار و استبداد تأسیس کرد. در جریان رفراندوم شاه در بهمن 1341هـ .ش دستگیر و زندانی شد ولی در محرم 1342هـ . ش از زندان رهایی یافت اما با انتشار اعلامیه‌ای تحت عنوان «دیکتاتور خون می‌ریزد»، بار دیگر از طرف رژیم پهلوی متهم شناخته شد و به زندان افتاد ولی سرانجام بر اثر فشار افکار عمومی و مؤسسات بین‌المللی حقوق بشری، در آبان سال 1346 آزاد شد.

 اما از آنجا که در سال 1349 با سازمان‌های مسلحانه‌ مسلمان مرتبط گردید، مدت سه سال به زابل تبعید شد که باز بر اثر اعتراضات مردم، حکم او به یک سال و نیم تبعید به بافت کرمان تغییر یافت. 

وی پس از تبعید نیز دست از مبارزه برنداشت و ارتباط خود را با گروه‌های مسلح مسلمان حفظ کرد اما در 1354 هـ .ش به دنبال دستگیری برخی از اعضای آن‌ها، دوباره دستگیر و به حبس ابد محکوم شد ولی با پیروزی انقلاب اسلامی، آزاد گردید. 

**فعالیت آیت‌الله طالقانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی 

آیت‌الله طالقانی بعد از آزادی از زندان در آبان ۱۳۵۷ با بازگشت به مسجد هدایت، سخن‌رانی‌ها و فعالیت‌های خود(که با نام تبیین رسالت برای قیام به قسط شناخته می‌شود) را از سر گرفت. در اواخر دی‌ماه ۱۳۵۷ کمی پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، بعد از این که آخرین دسته از زندانیان سیاسی آزاد می‌شوند، آیت‌الله طالقانی به دیدارشان می‌رود.

آیت‌الله "طالقانی" پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به ریاست شورای انقلاب اسلامی ‌برگزیده شد و در انتخابات مجلس خبرگان(12 مرداد 1358 هـ . ش) از سوی مردم تهران به نمایندگی برگزیده شد. 

در اوایل مرداد سال 1358 نیز از سوی امام خمینی(ره) مأمور تشکیل نماز جمعه تهران شد و اولین نماز جمعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را ‌در پنجم مرداد ماه همان سال به امامت خویش در دانشگاه تهران برگزار کرد. 

آیت‌الله طالقانی سرانجام پس از سال‌ها مبارزه، تبعید و زندان در 19 شهریور 1358 هـ .ش درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. 

آثار متعددی از این مبارز نستوه باقی مانده است که از آن جمله می‌توان به «پرتوی از قرآن» مشتمل بر شش جلد تفسیر جزءهای یک تا پنج و جزء سی‌ام قرآن، ترجمه و توضیح «نهج‌البلاغه» از آغاز تا خطبه 81، «اسلام و مالکیت»، مقدمه و توضیح «تنبیة‌الامة و تنزیة‌الملة» آیت‌الله نایینی، «به سوی خدا می‌رویم: خاطرات سفر حج»، «از آزادی تا شهادت» مجموعه سخنرانی‌ها و خطبه‌های نماز جمعه که با عناوین مختلف در جزوه‌هایی به چاپ رسیده است، اشاره کرد.