رفتار کارگزاران دولتی با مردم در کلام امام علی (ع)

امام علی (ع):ای مالک ، در کار کارمندانت به خوبی نظر کن و پس از آزمایش ، آنها را به کار گیر.

امام علی (ع)در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه در مورد نحوه انتخاب کاگزاران دولتی به مالک اشتر می فرماید:در کار کارگزارانت بنگر و پس از آزمایش به کارشان برگمار ، نه به سبب دوستى با آنها . بى مشورت دیگران به کارشان مگمار ، زیرا به رأى خود کار کردن و از دیگران مشورت نخواستن ، گونه اى از ستم و خیانت است .

امام در ادامه می فرماید:کارگزاران شایسته را در میان گروهى بجوى که اهل تجربت و حیا هستند و از خاندانهاى صالح ، آنها که در اسلام سابقه اى دیرین دارند . اینان به اخلاق شایسته ترند و آبرویشان محفوظتر است و از طمعکارى بیشتر رویگردان اند و در عواقب کارها بیشتر مى نگرند .

همچنین امام علی (ع) در مورد توجه بیشتر به کاگزاران دولتی می فرماید:ای مالک به ارزاق کارگزاران بیفزاى ، زیرا فراوانى ارزاق ، آنان را بر اصلاح خود نیرو دهد و از دست اندازى به مالى که در تصرف دارند ، باز مى دارد . و نیز براى آنها حجت است ، اگر فرمانت را مخالفت کنند یا در امانتت خللى پدید آورند . پس در کارهایشان تفقد کن و کاوش نماى و جاسوسانى از مردم راستگوى و وفادار به خود بر آنان بگمار .

زیرا مراقبت نهانى تو در کارهایشان آنان را به رعایت امانت و مدارا در حق رعیت وامى دارد و بنگر تا یاران کارگزارانت تو را به خیانت نیالایند .

 

امام در انتهای این بخش به خیانت برخی کارگزاران می پردازد و می فرماید:هر گاه یکى از ایشان دست به خیانت گشود و اخبار جاسوسان در نزد تو به خیانت او گرد آمد و همه بدان گواهى دادند ، همین خبرها تو را بس بود . باید به سبب خیانتى که کرده تنش را به تنبیه بیازارى و از کارى که کرده است ، بازخواست نمایى . سپس ، خوار و ذلیلش سازى و مهر خیانت بر او زنى و ننک تهمت را بر گردنش آویزى .