روانشناسی جمعیتی که به پای صندوق‌های رای می‌روند

انتخابات مهم‌ترین رکن برای تعیین سرنوشت آینده کشور محسوب شده و حضور حداکثری در این رویداد سیاسی و اجتماعی نشان از قدرت بی‌بدیل نظام مردم‌سالار جمهوری اسلامی ایران است.

انتخابات به عنوان مهم‌ترین عرصه حضور مردم در صحنه تصمیم گیری برای تعیین سرنوشت خویش در جوامع مردم سالار شناخته می‌شود در واقع جمهوری اسلامی ایران که نظامی مبتنی بر مردم سالاری دینی است از این قاعده مستثنی نیست؛ بنابراین انتخاب نامزدهای مورد نیاز برای تصدی مسئولیت‌ها اهمیتی به بهای تعیین آینده یک نظام و مملکت دارد.

پس از انقلاب اسلامی تغییر رویکردی عظیم در انتخاب مسئولان کشور ایجاد شده و انتخابات و همه‌پرسی از مردم جامعه برای تحقق آرمان‌ها و اهداف کشور سرلوحه مسیر پیشرفت نظام شده است. بر این اساس از سال ۱۳۵۸ تاکنون ۳۴ انتخابات در سراسر کشور برگزار شده است و فردا ۲۹ اردیبهشت سی و پنجمین دوره انتخابات برای تعیین رئیس قوه مجریه و دولت دوازدهم با حضور پرشور مردم به پا می‌شود. 

بر اساس آمارهای رسمی کشور تعداد واجدین شرایط رای دادن در انتخابات فردا ۵۶ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۲۳۴ ایرانی اعلام شده که فردا پای صندوق‌های رای و انتخاب اصلح علاوه بر ادای تکلیف خود، قدرت نظام و کشور را به سراسر جهان اعلام می‌کنند.

قریب به یک ماه است که رسانه‌های کشور فعالیت‌های انتخاباتی نامزد‌ها را همگام با آن‌ها برای مردم انعکاس داده تا آن‌ها فرصت کافی برای شناخت نامزد‌ها و انتخاب صحیح و مبتنی بر مصلحت کشور داشته باشند، هر چند در این میان برخی رسانه‌های خارجی سعی در تخریب این فضا و ایجاد سوگیری‌های مخرب داشته باشند، اما گستردگی پوشش رسانه‌های داخلی این مقاصد شوم را ناکام گذاشته و تاثیری بر مردم اندیشمند و صاحب فکر و ایده نخواهد گذاشت. 

انتخابات فردا فرصتی ارزشمند برای تمامی افراد جامعه است تا در عین احترام به عقاید همدیگر و با وجود تفاوت‌های عقیدتی زیر پرچم نظام جمهوری اسلامی مشارکت خود در مهم‌ترین رویداد کشور را به ثبت رسانیم؛ از این رو، گفت‌وگویی با یکی از آسیب شناسان ترتیب دادیم تا اهمیت مساله انتخابات را دیدگاه روانشناسی بهتر دریابیم.

جعفر بای آسیب‌شناس با اشاره به مسئله انتخابات و اثر آن بر سلامت روان جامعه اظهار داشت: انتخابات امری است که انسان همیشه آن را در طول زندگی انجام می‌دهد و حضور حداکثری در آن نشان دهنده نشاط اجتماعی و بالا بودن سطح کیفی سلامت روح و روان مردم است.

وی بیان کرد: بشر در زندگی دائما در حال انتخاب کردن است اما بعضی از این انتخاب‌ها تأثیر بسزایی در زندگی افراد دارد و انسان‌ها با برخی از انتخاب‌های خود سرنوشت زندگی و جامعه را رقم می‌زند که این مسئله تأثیر زیادی بر روحیه کاری افراد داشته به طوری که اگر در جامعه افراد بسیاری در انتخابات شرکت کنند انگیزه دو چندانی در بین مردمان آن جامعه برای کار و فعالیت ایجاد می‌شود.

این آسب شناس با اشاره به برخی ویژگی‌های افراد قوی از نظر روانی و ارتباط آن با تصمیم‌گیری قاطع افراد بیان کرد: اشخاصی که از نظر روانی توانمند هستند پس از بررسی لازم در مورد هر موضوعی و تجزیه و تحلیل آن، تصمیم نهایی و قطعی گرفته و به آن عمل می‌کنند و کی از مصادیق این تصمیم قطعی در مساله انتخابات تجلی می‌یابد چرا که تبلیغات و فرصت کافی برای شناخت نامزد‌ها وجود داشته و با استدلالی قوی می‌توان به انتخابی اصلح دست یافت. 

با‌ی عنوان کرد: برخی از انتخاب مدیران ارشد سیاسی یکی از مهم‌ترین اقدامات افراد در طول زندگی محسوب می‌شوند، زیرا شهروندان با انتخاب مهمترین مدیر سیاسی در واقع بخشی از سرنوشت خود را رقم می‌زنند.

وی ادامه داد: افراد با انتخاب صحیح می‌توانند آینده خود و حتی فرزندان را تضمین کنند و با انتخابی که انجام می‌دهند مسیر آینده جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند تعیین می‌شود پس باید انتخاب دقیق و درستی از سوی افراد واجد شرایط انجام شود.

این آسیب‌شناس اجتماعی با بیان اینکه فرد باید به گونه‌ای انتخاب کند که هیچگونه شک و تردیدی در آن وجود نداشته باشد، افزود: انجام مشورت باعث شناخت دقیق به منظور انتخاب اصلح می‌شود.

بای اظهار داشت: از دیدگاه روان‌شناسی اجتماعی، رفتار انتخاباتی پدیده‌ای گروهی است که حکایت نوعی عمل سیاسی بوده و این رفتار خاستگاه خانوادگی دارد که و به طور ارثی از فردی به فردی و نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شود، اما از دیدگاه جامعه شناسی، این پدیده‌ها و رفتار‌ها ناشی از عضویت و تعاملات گروهی و ساختی و تأثیر شرایط اجتماعی بر کارکردهای تعیین کننده قدرت است که الگوهای آن از این زاویه تبیین می‌شود.