دنیا شناسی امام علی (ع) و ترک دنیای حرام توسط ایشان

امام علی (ع) در این حکمت ها به موضوعات سیاسی ، اخلاقی، اعتقادی و معنوی می پردازد.

حکمت 76نهج البلاغه:
حوادث اگر همانند یکدیگر بودند، آخرین را با آغازین ارزیابی می کنند.

حکمت 77نهج البلاغه:
ضرار بن ضمرة ضبایى از یاران امام به شام رفت و بر معاویه وارد شد . معاویه از او خواست از حالات امام بگوید ، گفت على (ع) را در حالى دیدم که شب ، پرده هاى خود را افکنده بود ، و او در محراب ایستاده ، محاسن را به دست گرفته ، چون مار گزیده ، به خود مى پیچید ، و محزون مى گریست و مى گفت : اى دنیا اى دنیاى حرام، از من دور شو ، آیا براى من خود نمایى می کنى ؟ یا شیفتة من شده اى تا روزى در دل من جاى گیرى ؟ هرگز مباد، غیر مرا بفریب ، که مرا در تو هیچ نیازى نیست ، تو را سه طلاقه کرده ام ، تا بازگشتى نباشد ، دوران زندگانى تو کوتاه ، ارزش تو اندک و آرزوى تو پُست است . آه از توشة اندک ، و درازى راه ، و دورى منزل ، و عظمت روز قیامت .

حکمت 78نهج البلاغه:
مردی شامى از امام پرسید: آیا رفتن ما به شام ، به قضا و قدر الهى است ؟ امام پاسخ داد:واى بر او ، شاید قضا لازم و قدر حتمی را گمان کرده اى ؟ اگر چنین بود ، پاداش و کیفر ، بشارت و تهدید الهى ، بیهوده بود. خداوند سبحان بندگان خود را فرمان داد در حالى که اختیار دارند ، و نهى فرمود تا بترسند ، احکام آسانى را واجب کرد ، و چیز دشوارى را تکلیف نفرمود ، و پاداش اعمال اندک را فراوان قرار داد با نافرمانى بندگان مغلوب نخواهد شد ، و با اکراه و اجبار اطاعت نمى شود ، و پیامبران را به شوخى نفرستاد ، و فرو فرستادن کُتُب آسمانى براى بندگان بیهوده نبود . و آسمان و زمین و آنچه را در میانشان است بى هدف نیافرید.

حکمت79نهج البلاغه:
حکمت را هر کجا که باشد ، فراگیر ، گاهى حکمت در سینه منافق است بى تابى کند تا بیرون آمده و با همدمانش در سینه مؤمن آرام گیرد.

حکمت 80نهج البلاغه:
حکمت ،گمشده مومن است ، حکمت را فراگیر هر چند از منافقان باشد.